برای تبدیل قدرت سیال تحت فشار به قدرت مکانیکی در سیستم‌های هیدرولیکی باید از عملگرها استفاده کرد. عملگرها انواع مختلفی دارند و با استفاده از آنها میتوان میزان قدرت مشخصی را در سیستم‌های هیدرولیکی به وجود آورد. میزان قدرت به وجود نرخ جریان و افت فشار در عملگر بستگی دارد. از آنجایی که سیستم‌های هیدرولیکی انعطاف بسیار بالایی نسبت به سیستم‌های مکانیکی دارند در آنها از عملگرهای هیدرولیکی برای افزایش قدرت استفاده می‌شود. این عملگرها با توجه به انواع خود باعث می‌شوند که سیستم‌های مختلفی با قابلیت‌های گوناگون تولید شوند. پمپ هیدرولیک، هیدروموتور، سیلندرها و … تماما از عملگرهای هیدرولیک هستند که در این مقاله به معرفی انواع عملگرهای هیدرولیکی و مزایا و معایب آن ها پرداخته ایم.
فهرست مطالب
عملگر هیدرولیکی چیست؟
در سیستم‌های هیدرولیکی از اجزای مختلفی استفاده می‌شود که عملگرهای هیدرولیکی به عنوان مهمترین بخش آن شناخته می‌شوند. این عملگرها به عنوان آخرین جز سیستم هیدرولیک نقش انتقال دهنده و اعمال کننده نیروی تولید شده به خارج از سیستم را دارند. با استفاده از این عملگرها میتوان انرژی سیال را به انرژی مکانیکی تبدیل کرد و نیروی تولید شده توسط آن به عوامل مختلفی بستگی دارد. از این عوامل میتوان به دبی جریان، افت فشار سیستم، راندمان کلی سیستم و… اشاره کرد. برای اطلاع از علت افت فشار پمپ هیدرولیک به مقاله آن مراجعه فرمایید. در صورتی که در یک سیستم از یک عملگر هیدرولیکی مناسب استفاده شود عملکرد بهتری خواهد داشت. عملگرها به سه نوع اصلی تقسیم می‌شوند که میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
عملگرهای هیدرولیکی خطی
این عملگرها که با عنوان جک و سیلندر هیدرولیک نیز شناخته می‌شوند وظیفه دارند نیرو را در راستای سیلندر به منظور جابجایی یا نگهداری یک قطعه در سیستم هیدرولیکی انتقال دهند. برای انتخاب سیلندر در سیستم‌های هیدرولیکی باید به نکات مختلفی توجه داشت. از این نکات میتوان به کاربرد سیلندر، ساختمان داخلی آن، نیرو و توان مورد نیاز و دمای کاری اشاره کرد.
وضعیت بار و محیط نصب نیز در تعیین نوع سیلندر اهمیت بسیار زیادی دارند. از پرکاربردترین سیلندرهایی که در سیستم‌های هیدرولیکی استفاده می‌شود میتوان به یک جهته، دو جهته و تلسکوپی اشاره کرد.
سیلندرهای یک جهته
این سیلندرها به عنوان ساده‌ترین نوع سیلندرها در سیستم‌های هیدرولیکی مورد استفاده قرار می‌گیرند. با استفاده از آنها میتوان فشار را فقط در یک جهت منتقل کرد. برگشت فشار از طریق سیلندرها از طریق نیروی خارجی انجام می‌شود.
سیلندرهای دو جهته
به عنوان دومین عملگر هیدرولیکی میتوان سیلندرهای دو جهته را بیان کرد. این نوع سیلندر هم در مسیر رفت و هم در مسیر برگشت می‌تواند عملکرد مناسبی داشته باشد. با استفاده از این نوع سیلندر روغن در جلو و پشت پیستون وجود دارد.
سیلندرهای تلسکوپی
سیلندرهای تلسکوپی با ساختار تلسکوپی شکل تولید شده و در مکان‌هایی که فضای کافی وجود نداشته باشد از این نوع استفاده می‌شود.
مطالعه تکمیلی: ” در انتخاب سیلندر هیدرولیک به چه نکاتی توجه کنیم؟ ”
عملگرهای دورانی
از انواع دیگر عملگرهای هیدرولیکی میتوان به عملگرهای دورانی اشاره کرد. اگر یک سیستم از نوع خطی نباشد باید از عملگر دورانی استفاده کرد. در ماشین‌آلات صنعتی از عملگرهای دورانی استفاده می‌شود. عملگرهای دورانی به چهار دسته تقسیم می‌شوند:
هیدروموتورهای دنده ای
این عملگرها از لحاظ ظاهر خود به پمپ دنده‌ای شباهت زیادی دارند. در این عملگرها از روغن هیدرولیکی استفاده می‌شود که با اعمال فشار بر دندانه‌های هیدرو موتور باعث حرکت دورانی می‌شوند. این هیدروموتورها به دو دسته دنده خارجی و دنده داخلی نیز تقسیم می‌شوند. در نوع دنده داخلی میتوان فشار و سرعت را بسیار افزایش داد. موتور دنده خارجی این چنین نیستند و باعث شده در بیشتر صنایع از موتورهای هیدرولیکی دنده داخلی استفاده شود.
هیدروموتورهای پره ای
از انواع دیگر عملگرهای دورانی میتوان به هیدرو موتورهای پره‌ای اشاره کرد که به پمپ پره‌ای شباهت زیادی دارند. این عملگرها فقط در یک جهت حرکت داشته و میتوان از آنها به صورت ساعتگرد و یا پاد ساعت گرد استفاده کرد.
هیدروموتورهای پیستونی
هیدروموتورهای پیستونی خودشان به دو نوع ثابت و متغیر تقسیم می‌شوند. در هیدروموتورهای جابجایی ثابت حرکت رفت و برگشتی به وسیله پیستون انجام می‌شود. تنها تفاوت نوع متغیر با نوع ثابت در این است که صفحه متصل به پیستون دچار تغییر زاویه شده که باعث نیروی دورانی خواهد شد.
مطالعه تکمیلی: “جدول انتخاب پمپ هیدرولیک ”
مزایا و معایب عملگرهای هیدرولیکی
استفاده از عملگرهای هیدرولیکی در سیستم‌های هیدرولیکی دارای مزایا و معایب مختلفی است. از مزیت‌های آنها میتوان به کاربرد وسیعی که دارند اشاره کرد. این نوع عملگرها می‌توانند نیروی بسیار زیادی را نسبت به سیلندهای پنوماتیکی ایجاد کنند. از عملگرهای هیدرولیکی میتوان در فشارهای بسیار بالا نیز استفاده کرد. از آنجایی که در سیستم‌های هیدرولیکی از سیالات تراکم ناپذیر استفاده می‌شود میتوان بدون نیاز به پمپ شدن سیال از عملگرهای هیدرولیکی برای ایجاد نیرو و گشتاور استفاده کرد.
اگر از عملگر هیدرولیکی در این سیستم‌ها استفاده شود میزان اتلاف انرژی بسیار کاهش پیدا خواهد کرد. سیستم‌های هیدرولیکی می‌توانند باعث افزایش سرعت در خروجی شده و این اهمیت بسیار زیادی در صنایع مختلف دارد. از آنجایی که سیستم‌های هیدرولیکی این روزها مورد توجه بسیاری از صنایع قرار گرفته و در تولیدات زیادی استفاده می‌شوند عملگرهای هیدرولیکی نیز اهمیت زیادی پیدا کرده‌اند. در کنار مزایای زیاد عملگرهای هیدرولیکی میتوان به معایب آن نیز اشاره کرد.
گاهی اوقات استفاده از این عملگرها با نشتی سیال همراه می‌شود که آلودگی و آسیب دیدگی محیط را به همراه خواهد داشت. نشتی همچنین می‌تواند به تجهیزات محیط اطراف نیز آسیب وارد کند. از دیگر معایب این عملگرها میتوان به نیاز داشتن به تجهیزات مکمل زیاد اشاره کرد. این عملگرها تنها نمی‌توانند عملکرد مناسبی داشته باشند و برای استفاده از آنها باید از تجهیزاتی مانند مخزن سیال، پمپ، شیرآلات و غیره استفاده کرد.
سخن پایانی
همانطور که در این مطلب توضیح دادیم در سیستم‌های هیدرولیکی از عملگرهای مختلف استفاده می‌شود تا بتوان فشار مورد نیاز را به راحتی به دست آورد. از آنجایی که امروزه سیستم‌های هیدرولیکی کاربرد وسیعی در صنایع مختلف دارند این عملگرها نیز می‌توانند باعث مزایای بسیار زیادی شوند. مجموعه صنعت هیدرولیک با فروش تجهیزات و قطعات مختلف هیدرولیکی به عنوان یکی از مجموعه‌های معتبر در کشور شناخته می‌شود. اگر نیاز به عملگرهای هیدرولیکی دارید می‌توانید به راحتی از طریق همین سایت سفارش خود را ثبت کرده و نیاز خود را برطرف سازید. تمامی محصولات ما با کیفیت بسیار بالایی در اختیار مشتریان قرار می‌گیرند و شما می‌توانید از اورجینال بودن آنها اطمینان داشته باشید. برای کسب اطلاعات بیشتر و دریافت مشاوره با کارشناسان صنعت هیدرولیک تماس بگیرید.
