مونو پمپ نوعی از پمپ است که معمولا برای انتقال مایعات از مکانی به مکان دیگر در محیط های خانگی و یا صنعتی به کار میرود. از این پمپ با نام پمپ ماردونی نیز یاد میکنند. این محصول دارای ویژگی هایی نظیر ایجاد فشار بالا و داشتن قدرت زیاد است و در صنایع مختلفی استفاده میشود. همچنین برای انتقال مواد سمی، خورنده و لجن صنعتی، این محصول کاربرد و اهمیت بالایی پیدا میکند که در ادامه به آن اشاره میکنیم. در این مقاله به معرفی مونو پمپ خواهیم پرداخت و کاربرد ها، انواع و اجزای آن را توضیح خواهیم داد.
فهرست مطالب
مونو پمپ چیست؟
مونو پمپ نوعی پمپ جا به جایی مثبت و از دسته ی پمپ های معدنی است که وظیفه اصلی آن انتقال مایعات است. این پمپ ها میتیوانند حجم میعنی از مایعات را با فشار مناسبی جا به جا کنند؛ همچنین برای انتقال مواد سمی، خورنده و مواد دارای ذرات جامد که از حساسیت نسبتا بالایی برخوردارند، از این محصولات استفاده میشود که قابلیت انتقال آسان و راحت آنها را دارد. مونو پمپ شامل یک استاتور مارپیچی است که معمولاً از پلاستیک ساخته میشود و درون آن یک ماردون فلزی قرار دارد. با چرخش الکتروموتور، این ماردون که می‌تواند بر روی یک روتور یا شفت نصب شده باشد، به حرکت درآمده و مایع را در طول محور پمپ به جریان درمی‌آورد تا فرایند انتقال انجام شود. به دلیل عملکرد مونو پمپ در انتقال مایعات با گران روی بالا به آن پمپ غلیظ کش نیز گفته میشود.
در ادامه با اجزای مونو پمپ آشنا خواهیم شد.
مونو پمپ از چه اجزایی تشکیل شده است؟
انواع مختلف این محصول دارای تفاوت هایی در اجزای تتشکیل دهنده هستند اما اجزای اصلی آن به صورت زیر هستند:
- الکتروموتور
- گیربکس
- روتور
- استاتور
- بدنه
- اتصالات
- سیستم آب بندی
هر یک از این بخش ها وظیفه خاصی را انجام میدهند. الکتروموتور در سیستم پمپاژ وظیفه تولید دبی و فشار را دارد و توان خروجی پمپ به قدرت این موتور وابسته است که با فرمول توان پمپ قابل محاسبه است. گیربکس نیز وظیفه تغییر سرعت موتور را بر عهده دارد و سرعت آن می‌تواند به گرانروی سیال نیز مرتبط باشد. روتور مونو پمپ دارای دنده های بلند و مرکز باریک بوده و بخش چرخان و مارپیچی با گام‌های درشت در مونو پمپ است. حرکت روتور موجب حرکت سیالات میشود و جنس آن می‌تواند از چدن، فولاد ضد سایش یا ضد زنگ باشد. روتور معمولاً به صورت یک‌راهه یا دو‌راهه طراحی میشود؛ با افزایش قطر روتور، طول گام و عمق گام، دبی خروجی پمپ افزایش یافته و از فشار کارکرد کم میشود.
استاتور بخش داخلی بدنه است که اطراف روتور را به صورت مارپیچی احاطه کرده است و از دو بخش محفظه استاتور و قسمت بیرونی تشکیل شده است که هر بخش جنس متفاوت و ویژگی های خاصی دارند. سیستم آب‌بندی نیز برای جلوگیری از نشت سیال استفاده شده و مانع ورود ذرات خارجی به داخل سیستم استفاده میشود و جنس آن نیز به درجه حرارت، فشار، خوردگی و سایش سیال، سرعت محور دوار و خواص شیمیایی سیال بستگی دارد.
انواع مونو پمپ
مونو پمپ ها عمدتا مدل های مختلفی دارند که هرکدام ویژگی های منحصر به فردی را شامل میشوند. به طوری کلی انواع مدل های مونو پمپ به صورت زیر دسته بندی شده اند
- مونو پمپ لوله ای: این نوع مونو پمپ پر استفاده ترین نوع آن بوده که به دلیل لوله ای بودن شکل ورودی آن به این نام شناخته میشود. از این محصول برای انتقال موادی که ویسکوزیته یا گران روی بالایی دارند استفاده میشود مانند رب، روغن های گیاهی و … در صنایع مواد غذایی. معمولا از این پمپ برای سیالاتی که خاصیت خود پرشوندگی بالا دارند استفاده میشود تا حداکثر فشار و قدرت را اعمال کنند.
- مونو پمپ قیفی: مدل قیفی کاملا شبیه به مدل لوله ای آن است با این فرق که بالای آن یک قیف قرار گرفته که سایز آن با توجه به ظرفیت پمپ تغییر میکند. این پمپ برای انتقال موادی خمیری با چگالی و گرانروی بالا که نمیتوانند به آسانی از لوله عبور داده شوند بسیار کاربردی است. معمولا برای انتقال خمیر کاغذ از این مدل استفاده میشود.
- مونو پمپ فوم بتن: این مدل نیز بسیار شبیه به مدل لوله ای است و برای انتقال فوم بتن که بتنی سبک و تشکیل شده از سیمان، ماسه و فوم و آب است استفاده میشود. این نوع بتن از بتن معمولی سبک تر بوده و در صنعت ساختمان سازی کاربرد های فراوانی دارد. به همین دلیل در این حوزه از مونو پمپ فوم بتن استفاده زیادی میشود.
- مونو پمپ عمودی: مهمترین ویژگی ای که باعث استفاده از مونو پمپ عمودی میشود، انتقال مواد حاوی ذرات جامد بوده است. نصب و راه اندازی، نگهداری، تعمیر و تعویض قطعات آسان این پمپ باعث شده تا کاربرد زیادی در صنایع مختلف داشته باشند. نکته مهم درباره آنها این است که این پمپ‌ها برای انتقال سیالات ویسکوز و غلیظ کارایی ندارند.
- مونو پمپ دوزینگ: مونو پمپ دوزینگ همانطور که از اسمش پیداست برای انتقال مقادیر مشخص و دقیق مواد به کار میرود. این پمپ ها دارای ابعاد کوچک تری هستند و برای انتقال انواع مواد از سیالات ویسکوز تا ذرات جامد کارایی دارند.
عملکرد مونو پمپ
در مونو پمپ ها همانطور که گفته شد، نیروی موتور باعث چرخش روتور میشود. روتور و شفت موتور از طریق اتصالات یونیورسال و میله کوپلینگ به هم متصل شده‌اند و چرخش شفت موجب چرخش روتور مارپیچ می‌گردد. روتور درون استاتور قرار دارد و فضایی بین مارپیچ‌های روتور و دیواره استاتور هست که سیال در آن جای می‌گیرد.
زمانی که مایع از ورودی مونو پمپ وارد محفظه مکش میشود، چرخش میله مارپیچ باعث ایجاد مکش شده و سیال به فضای بین روتور و استاتور انتقال می یابد. با چرخش مداوم مارپیچ، نیروی فشاری به سیال اعمال میشود و آن را به سمت جلو و خروجی حرکت میدهد. در نهایت، سیال از دهانه خروجی پمپ به مقصد هدایت میشود.
مونو پمپ چه کاربردی دارد؟
بالاتربه اینکه در چه صنایعی از مونو پمپ استفاده میشود اشاره مختصری کردیم. در این بخش کاربرد مونو پمپ را یه صورت جزئی تر بررسی میکنیم.
- صنایع شیمیایی: برای پمپاژ و انتقال مایعات غلیظ و چسبناک و همچنین پمپاژ مواد خورنده.
- صنایع غذایی: برای پمپاژ و انتقال مواد یا مایعات با غلظت بالا مانند سس، مربا، خمیر، شکلات مایع و … .
- صنایع نفت و گاز: در فرآیندهای استخراج و انتقال مایعات نفتی و جا به جایی انواع فرآورده های نفتی غلیظ؛ همچنین جهت انتقال مواد پلیمری و لجن های کف مخازن استفاده میشود.
- صنایع آب و فاضلاب: برای انتقال و پمپاژ آب و مایعات رقیق مانند شیر آهک.
- صنایع داروسازی: جا به جایی مواد و سیالات دارویی با غلظت بالا با دوز مشخص(مونو پمپ دوزینگ)
- صنایع کاغذسازی: انتقال مواد مورد استفاده در این حوزه مثل رنگ، چسب یا خمیر کاغذ.
- صنایع آرایشی و بهداشتی: جهت منتقل کردن انواع مواد آرایشی مانند کرم، پوماد، خمیر دندان، شامپو، مایع دستشویی و … .
از این محصول همچنین در دیگر صنایع مانند صنایع معدنی، دریایی یا کشاورزی نیز استفاده هایی میشود. همچنین شرکت های تولید لاستیک و پلاستیک نیز این پمپ کاربرد دارد.
تفاوت پمپ آب و مونو پمپ چیست؟
پمپ‌های آب و مونو پمپ‌ها هر دو از انواع پمپ‌ها به حساب می‌آیند. به طور کلی پمپ آب برای جابجایی آب و رفع مشکلاتی مانند کاهش فشار در مناطق مختلف و آپارتمان‌ها استفاده میشود. در مقابل، مونو پمپ‌ها برای انتقال موادی طراحی شده‌اند که با پمپ آب نمی‌توان آنها را جابجا کرد. این دو نوع پمپ از نظر نوع پمپاژ، طراحی، عملکرد و کاربردی که دارند با هم متفاوت اند. از لحاظ ظراحی ظاهری پمپ های آب معمولا ساختار ساده تری دارند و کاربرد پمپ آب نیز بیشتر در مصارف خانگی، کشاورزی یا تخلیه فاضلاب است در حالی که مونو پمپ ها علاوه بر این در مواردی که در بالاتر گفته شد نیز کاربرد دارند.
سخن پایانی
در مجموع، مونو پمپ یک ابزار کاربردی در انواع صنایع بوده و قابلیت پمپاژ و انتقال مواد مختلف از جمله مایعات با غلظت بالا را فراهم می آورد. در این مقاله از صنعت هیدرولیک، فروشگاه هیدرولیک در استان تهران، سعی کردیم شما را با مونو پمپ آشنا کنیم و اجزا، انواع و کاربرد های آن را شرح دهیم. همچنین در آخر فرق مونو پمپ و پمپ آب را نیز توضیح دادیم. با توجه به ویژگی‌های منحصر به فرد و کاربردهای گسترده این پمپ در صنایع شیمیایی، غذایی و نفت و گاز، انتخاب و نصب صحیح آنها می‌تواند به بهبود عملکرد و افزایش بهره‌وری در فرآیندهای صنعتی کمک کند.
امیدواریم مطالب بالا برایتان مفید واقع شده باشد!